Les animaux en dioula de Côte d'Ivoire

Liste des animaux en dioula de Côte d'Ivoire

dioula	français	Usage
bagabaga	termite	Ala le be ji di bagabaga ma, k’a ta so lɔ.
bakɔrɔnin	bouc	Bonbosi tɛ kɔrɔya sarati ye, bakɔrɔnin be woro n’a ta ye.
bàla	porc-épic	bala sara, ka bala wɛrɛ sa, ni jugunin tɛ ɲamɔgɔden ye, dugutigiya sera a yɛrɛ ma sa dɛ !
banba	crocodile	N’i ma ba tigɛ ban, i kana bamba nɛni.
bása	margouillat	n’i ka basa jannin ye, a su lo.
bibi	termite ailé	Fatimata be bibi ni citumu feere.
citumu	chenille	i ka situmu domu fɔlɔ wa ?
dabi	punaise
dagwɛ	hypotrague
dondoli	guêpe
dòndon	coq	dondon ko "ken ken kileri kɛ".
duga	vautour	ka Ala to san fɛ, duga tɛ bin domu.
dugumɛnɛnin	fourmi	dugumɛnɛ siman
fàli	âne	a kunkolo ka gwɛlɛ i n'a fɔ fali ta.
firinfirin	papillon
gangan	crabe
jàkuma	chat	mɔgɔ tɛ jakuma lɔgɔ girinwagati lɔn.
jàra	lion	misiden tɛ jara lɔn, nka a facɛ k’a lɔn.
jɛ́gɛ	poisson	jɛgɛ ma di ni sogo ye wa?
jugunin	hérison	bala sara, ka bala wɛrɛ sa, ni jugunin tɛ ɲamɔgɔden ye, dugutigiya sera a yɛrɛ ma sa dɛ !
kaankaan	corbeau
kàmi	pintade	kami ya ɲɛgɛnw b'a kɔ kan, adamaden ya b'a kɔnɔ.
kerekete	escargot
kogoro	varan	Fɛn min ka di kogoro ye, kaganan tɛ o tana.
kongolɛ	phacochère	ɲii jan be jɛɛ fɛ.
kɔ̀kɔti	porc, cochon
kɔ̀nɔnin	oiseau	i ya bɛrɛ sela kɔnɔnin ma.
kɔɲinan	agouti
lɛ	porc	lɛsogo
lɛ̀	porc
liden	abeille	lidenw ka ca foro nin kɔnɔ.
límɔgɔ	mouche
meeri	hippopotame
miniyan	python	miniyan suruni ani miniyan ba, o fila bɛɛ ka jugu.
mìsi	bovin	"misiw kulɛri ka ca: ɲa wulenlaman be yen, ɲa finman, ɲa gwɛman, ɲɛgɛɲɛgɛlen ani tɔmitɔmilen fana be yen."
misi tora	boeuf	misi kulu
ntàlen	araignée
ɲɛmbɛrɛ	caffard	Fa tɛ ɲɛbɛrɛ ra ko a be taga dondo kɔrɔnin fo sɔgɔma.
ɲìnan	souris	n ɲinɛ na ɲinan ɲinaw kɔ.
ɲɔ̀gɔmɛ	chameau	lakajan ka di ɲɔgɔmɛ ye, nka a kɔkuru tɛ sɔn.
saa	serpent	sa jugu k'a cin.
sàga	mouton	sagajigi
sàma	éléphant	Sama tɛ bonya kongo ma.
sirakɔgɔma	tortue	sirakɔgɔmaw le be ɲɔgɔn kinyɔrɔ lɔn.
sirandɛrɛ	salamandre	i ye kafiri sirandɛrɛ yɛrɛ yɛrɛ ye.
sìsɛ	poule, poulet	Ni b’i yɛrɛ kɛ ɲɔ ye, sisɛw b’i domu.
sisɛmɛnɛwara	mangouste
sò	cheval	a yɛlɛ la so kan.
sònzannin	lièvre, lapin	mɔgɔ tɛ i ta samafagamugu cɛn sonzannin na.
sòso	moustique	sosow ka n cin.
sɔ	kob
sɔn	antilope	Sɔn bɛ pan, a den te ŋunuman.
sùla	singe	Sulaw tɛ ɲɔgɔn kɔnɔ kabakariyɔrɔ ra.
súrugu	hyène	Surugu ta sogoflagwɛn, dɔ be taga k’a dan.
tinba	oryctérope	Tinba kɔni ye dinga sogira wara yɛrɛ le ye.
tolen	chauve souris	tolen ko : ne be n'dulonyɔrɔ le ɲini, ne tɛ kotigiya ɲinina.
tóra	taureau
tòto	rat	totodinga sogibagajugu, lon dɔ i be bɔ i bɛmacɛ dɔ sukoro kan.
tɔnkɔnɔ	canard
tɔɔn	criquet, sauterelle
tɔri	crapeau	tɔri n’a kɔnɔfɛn bɛɛ ye duga ta ye.
tumu	vers	n tɛ deli ka tumu domu.
vɔvɔni	manbat vert	vɔvɔni be mɔgɔ kin.
wára	fauve, chat sauvage male, tigre
waraninkalan	panthère
warawulen	chimpanzé
wùlu	chien	kongo wulu
zɔnzɔn	crevette