Animals in Côte d'Ivoire Dyula
List of animals in Dyula spoken in Côte d'ivoire
Dyula | French | Usage | |
|---|---|---|---|
| bagabaga | termite | Ala le be ji di bagabaga ma, k’a ta so lɔ. | |
| bakɔrɔnin | bouc | Bonbosi tɛ kɔrɔya sarati ye, bakɔrɔnin be woro n’a ta ye. | |
| bàla | porc-épic | bala sara, ka bala wɛrɛ sa, ni jugunin tɛ ɲamɔgɔden ye, dugutigiya sera a yɛrɛ ma sa dɛ ! | |
| banba | crocodile | N’i ma ba tigɛ ban, i kana bamba nɛni. | |
| bása | margouillat | n’i ka basa jannin ye, a su lo. | |
| bibi | termite ailé | Fatimata be bibi ni citumu feere. | |
| citumu | chenille | i ka situmu domu fɔlɔ wa ? | |
| dabi | punaise | ||
| dagwɛ | hypotrague | ||
| dondoli | guêpe | ||
| dòndon | coq | dondon ko "ken ken kileri kɛ". | |
| duga | vautour | ka Ala to san fɛ, duga tɛ bin domu. | |
| dugumɛnɛnin | fourmi | dugumɛnɛ siman | |
| fàli | âne | a kunkolo ka gwɛlɛ i n'a fɔ fali ta. | |
| firinfirin | papillon | ||
| gangan | crabe | ||
| jàkuma | chat | mɔgɔ tɛ jakuma lɔgɔ girinwagati lɔn. | |
| jàra | lion | misiden tɛ jara lɔn, nka a facɛ k’a lɔn. | |
| jɛ́gɛ | poisson | jɛgɛ ma di ni sogo ye wa? | |
| jugunin | hérison | bala sara, ka bala wɛrɛ sa, ni jugunin tɛ ɲamɔgɔden ye, dugutigiya sera a yɛrɛ ma sa dɛ ! | |
| kaankaan | corbeau | ||
| kàmi | pintade | kami ya ɲɛgɛnw b'a kɔ kan, adamaden ya b'a kɔnɔ. | |
| kerekete | escargot | ||
| kogoro | varan | Fɛn min ka di kogoro ye, kaganan tɛ o tana. | |
| kongolɛ | phacochère | ɲii jan be jɛɛ fɛ. | |
| kɔ̀kɔti | porc, cochon | ||
| kɔ̀nɔnin | oiseau | i ya bɛrɛ sela kɔnɔnin ma. | |
| kɔɲinan | agouti | ||
| lɛ | porc | lɛsogo | |
| lɛ̀ | porc | ||
| liden | abeille | lidenw ka ca foro nin kɔnɔ. | |
| límɔgɔ | mouche | ||
| meeri | hippopotame | ||
| miniyan | python | miniyan suruni ani miniyan ba, o fila bɛɛ ka jugu. | |
| mìsi | bovin | "misiw kulɛri ka ca: ɲa wulenlaman be yen, ɲa finman, ɲa gwɛman, ɲɛgɛɲɛgɛlen ani tɔmitɔmilen fana be yen." | |
| misi tora | boeuf | misi kulu | |
| ntàlen | araignée | ||
| ɲɛmbɛrɛ | caffard | Fa tɛ ɲɛbɛrɛ ra ko a be taga dondo kɔrɔnin fo sɔgɔma. | |
| ɲìnan | souris | n ɲinɛ na ɲinan ɲinaw kɔ. | |
| ɲɔ̀gɔmɛ | chameau | lakajan ka di ɲɔgɔmɛ ye, nka a kɔkuru tɛ sɔn. | |
| saa | serpent | sa jugu k'a cin. | |
| sàga | mouton | sagajigi | |
| sàma | éléphant | Sama tɛ bonya kongo ma. | |
| sirakɔgɔma | tortue | sirakɔgɔmaw le be ɲɔgɔn kinyɔrɔ lɔn. | |
| sirandɛrɛ | salamandre | i ye kafiri sirandɛrɛ yɛrɛ yɛrɛ ye. | |
| sìsɛ | poule, poulet | Ni b’i yɛrɛ kɛ ɲɔ ye, sisɛw b’i domu. | |
| sisɛmɛnɛwara | mangouste | ||
| sò | cheval | a yɛlɛ la so kan. | |
| sònzannin | lièvre, lapin | mɔgɔ tɛ i ta samafagamugu cɛn sonzannin na. | |
| sòso | moustique | sosow ka n cin. | |
| sɔ | kob | ||
| sɔn | antilope | Sɔn bɛ pan, a den te ŋunuman. | |
| sùla | singe | Sulaw tɛ ɲɔgɔn kɔnɔ kabakariyɔrɔ ra. | |
| súrugu | hyène | Surugu ta sogoflagwɛn, dɔ be taga k’a dan. | |
| tinba | oryctérope | Tinba kɔni ye dinga sogira wara yɛrɛ le ye. | |
| tolen | chauve souris | tolen ko : ne be n'dulonyɔrɔ le ɲini, ne tɛ kotigiya ɲinina. | |
| tóra | taureau | ||
| tòto | rat | totodinga sogibagajugu, lon dɔ i be bɔ i bɛmacɛ dɔ sukoro kan. | |
| tɔnkɔnɔ | canard | ||
| tɔɔn | criquet, sauterelle | ||
| tɔri | crapeau | tɔri n’a kɔnɔfɛn bɛɛ ye duga ta ye. | |
| tumu | vers | n tɛ deli ka tumu domu. | |
| vɔvɔni | manbat vert | vɔvɔni be mɔgɔ kin. | |
| wára | fauve, chat sauvage male, tigre | ||
| waraninkalan | panthère | ||
| warawulen | chimpanzé | ||
| wùlu | chien | kongo wulu | |
| zɔnzɔn | crevette | ||