Biganw tɔgɔ, Kodiwari julakan na

animal wordcloud
Tableau 1. Biganw tɔgɔ, Kodiwari julakan na
Julakan Tubabukan Misali

bagabaga

termite

Ala le be ji di bagabaga ma, k’a ta so lɔ.

bakɔrɔnin

bouc

Bonbosi tɛ kɔrɔya sarati ye, bakɔrɔnin be woro n’a ta ye.

bàla

porc-épic

bala sara, ka bala wɛrɛ sa, ni jugunin tɛ ɲamɔgɔden ye, dugutigiya sera a yɛrɛ ma sa dɛ !

banba

crocodile

N’i ma ba tigɛ ban, i kana bamba nɛni. Sigi ka di banba ye, nka a kukala tɛ sɔn.

bása

margouillat

n’i ka basa jannin ye, a su lo. ni basa ku ma tigɛ a tɛ dinga yɔrɔ lɔn.

bibi

termite

Fatimata be bibi ni citumu feere.

citumu

chenille

i ka situmu domu fɔlɔ wa ?

dabi

punaise

dagwɛ

hypotrague

dondoli

guêpe

dòndon

coq

dondon ko "ken ken kileri ke".

duga

vautour

ka Ala to san fɛ, duga tɛ bin domu.

dugumɛnɛnin

fourmi

dugumɛnɛ siman dugumɛnɛnin sɔnkɔrɔ ye kinin ye.

fàli

âne

a kunkolo ka gwɛlɛ i n’a fɔ fali ta.

firinfirin

papillon

gangan

crabe

jàkuma

chat

mɔgɔ tɛ jakuma lɔgɔ girinwagati lɔn.

jàra

lion

misiden tɛ jara lɔn, nka a facɛ k’a lɔn.

jɛ́gɛ

poisson

jɛgɛ ma di ni sogo ye wa? jɛgɛ wusu

jugunin

hérison

bala sara, ka bala wɛrɛ sa, ni jugunin tɛ ɲamɔgɔden ye, dugutigiya sera a yɛrɛ ma sa dɛ !

kaankaan

corbeau

kàmi

pintade

kami ya ɲɛgɛnw b’a kɔ kan, adamaden ya b’a kɔnɔ.

kerekete

escargot

kogoro

varan

Fɛn min ka di kogoro ye, kaganan tɛ o tana.

kongolɛ

phacochère

ɲii jan be jɛɛ fɛ.

kɔ̀kɔti

porc, cochon

kɔ̀nɔnin

oiseau

i ya bɛrɛ sela kɔnɔnin ma.

kɔɲinan

agouti

porc

lɛsogo

lɛ̀

porc

liden

abeille

lidenw ka ca foro nin kɔnɔ. basa be se liden na

límɔgɔ

mouche

meeri

hippopotame

miniyan

python

miniyan suruni ani miniyan ba, o fila bɛɛ ka jugu.

mìsi

bovin

misiw kulɛri ka ca: ɲa wulenlaman be yen, ɲa finman, ɲa gwɛman, ɲɛgɛɲɛgɛlen ani tɔmitɔmilen fana be yen.

misi tora

boeuf

misi kulu

ntàlen

araignée

ɲɛmbɛrɛ

caffard

Fa tɛ ɲɛbɛrɛ ra ko a be taga dondo kɔrɔnin fo sɔgɔma.

ɲìnan

souris

n ɲinɛ na ɲinan ɲinaw kɔ.

ɲɔ̀gɔmɛ

chameau

lakajan ka di ɲɔgɔmɛ ye, nka a kɔkuru tɛ sɔn.

saa

serpent

sa jugu k’a cin.

sàga

mouton

sagajigi sagamuso, sagadenin, sagaden

sàma

éléphant

Sama tɛ bonya kongo ma. dɔ ta sonzannin ye dɔ ta sama ye.

sirakɔgɔma

tortue

sirakɔgɔmaw le be ɲɔgɔn kinyɔrɔ lɔn.

sirandɛrɛ

salamandre

i ye kafiri sirandɛrɛ yɛrɛ yɛrɛ ye.

sìsɛ

poule, poulet

sisɛmɛnɛwara

mangouste

cheval

a yɛlɛ la so kan. ni so be i ben, i tɛ a toro ye.

sònzannin

lièvre, lapin

mɔgɔ tɛ i ta samafagamugu cɛn sonzannin na.

sòso

moustique

sosow ka n cin. Ni sosonin be dɔnkɛ, a b’a senkalaninw kɔrɔsi.

kob

sùla

singe

Sulaw tɛ ɲɔgɔn kɔnɔ kabakariyɔrɔ ra.

súrugu

hyène

Surugu ta sogoflagwɛn, dɔ be taga k’a dan. Mɔgɔ tɛ surugulɔgɔ wurituma lɔn.

tolen

chauve souris

tolen ko : ne be n’dulonyɔrɔ le ɲini, ne tɛ kotigiya ɲinina.

tóra

taureau

tòto

rat

totodinga sogibagajugu, lon dɔ i be bɔ i bɛmacɛ dɔ sukoro. kan.

tɔnkɔnɔ

canard

tɔɔn

criquet, sauterelle

tɔri

crapeau

tɔri n’a kɔnɔfɛn bɛɛ ye duga ta ye. tɔri sen jan

tumu

vers

n tɛ deli ka tumu domu.

vɔvɔni

manbat vert

vɔvɔni be mɔgɔ kin.

wára

fauve, chat sauvage male, tigre

waraninkalan

panthère

warawulen

chimpanzé

wùlu

chien

kongo wulu a ka n nɛni k’a fɔ ko n be wulu le ye.

zɔnzɔn

crevette